Τα προβλήματα των σύγχρονων νέων και η συμπαράσταση των μεγάλων

  Αναμφισβήτητα, εμείς οι νέοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με αρκετά σοβαρά προβλήματα και κάποιοι από εμάς επιλέγουμε να συμβουλευτούμε τους μεγαλύτερούς μας , κάτι παλιότερα με τους λογοτέχνες της γενιάς του 1930, όπως μας μαρτυράει ο Άγγελος Τερζάκης στο δοκίμιό του. Ένας σημαντικός πεζογράφος που τόνισε πως στα μέσα του περασμένου αιώνα , οι νέοι , όπως άλλωστε και σήμερα , επιζητούν ξεκάθαρες απαντήσεις από τους πρεσβύτερους χωρίς ασάφειες και αοριστολογίες. Ποια είναι όμως τα προβλήματα των σύγχρονων νέων; Και πώς μπορούν οι μεγαλύτεροι να μας συμπαρασταθούν;

   Παραλείποντας προβλήματα, όπως αυτό των ναρκωτικών ή του αλκοολισμού, τα οποία είναι διαχρονικές μάστιγες που αφορούν κάθε ηλικία, ας επικεντρωθούμε στους σύγχρονους νέους. Η σημερινή μορφή της σχέσης ανάμεσα στα δύο φύλα είναι ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει εκατομμύρια εφήβους και πολλές φορές έχει αποφέρει καταστροφικές συνέπειες σε αυτούς. Ένας δεσμός ανάμεσα σε δύο σύγχρονους νέους, που κάποιες φορές δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως δεσμός, έχει χάσει την αθωότητα και την αγνότητα που είχε παλιότερα , φυσικά με κάποιες εξαιρέσεις. Αυτή η ελευθεριότητα και η επιπολαιότητα στις σχέσεις οδηγούν σε περιστατικά έκθεσης των προσωπικών στιγμών στο διαδίκτυο και τελικά διακίνησης ακατάλληλου υλικού. Δεν είναι λίγες οι φορές που ακούμε για περιπτώσεις αυτοκτονιών λόγω αυτών των περιστατικών.

  Ένα ακόμα πολύ σοβαρό, κατά τη γνώμη μου, θέμα που αντιμετωπίζουν οι νέοι, είναι η τρομακτική έκθεση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και η αφιέρωση πολύ χρόνου σε αυτά. Ζουν για την επιδοκιμασία (like), ψάχνουν απεγνωσμένα ακόλουθους (followers) για να ξεπεράσουν την τάδε <<φίλη>> τους , σπαταλούν τη ζωή τους μπροστά σε μια οθόνη κινητού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απομόνωση από τον πραγματικό κόσμο με συνέπεια την κατάθλιψη και ό,τι αυτή μπορεί να αποφέρει. Πώς μπορούν όμως να βοηθήσουν οι μεγαλύτεροι;

  Δεν υπάρχει μαγική συνταγή που μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματα αυτά. Οι μεγαλύτεροι, λοιπόν, θα πρέπει να προσπαθήσουν σκληρά αφιερώνοντας τον ανάλογο χρόνο στους νέους με σκοπό να επιτευχθεί η αποστολή τους. Ο διάλογος είναι το πιο ισχυρό όπλο τους. Μέσα από τη συζήτηση, θα πρέπει να κάνουν τον νέο να τους εμπιστευτεί, να μάθει να εξωτερικεύει τα συναισθήματά του και αργότερα τους προβληματισμούς που τον βασανίζουν. Αν ο νέος μοιραστεί τα προβλήματά του με ένα μεγαλύτερο, πιο έμπειρο άτομο που τις περισσότερες φορές είναι ο γονιός του θα νιώσει καλύτερα.

   Δεν αρκεί μόνο η θεωρία , αλλά θα πρέπει τα λεγόμενα των μεγαλύτερων να συνάδουν με τις πράξεις τους. Είναι καλό να γίνουν παράδειγμα προς μίμηση για τους νέους και όχι προς αποφυγή. Το να είναι απόλυτοι δε θα βελτιώσει τη συμπεριφορά των νέων, το αντίθετο μάλιστα. Οφείλουν να τους δίνουν την ευκαιρία να επιλέγουν καθοδηγώντας τους να το κάνουν με σωστή κρίση. Εν τέλει, ας δοθούν οι ευκαιρίες να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο τους χρόνο δημιουργικά με σκοπό να αποφευχθούν καταστάσεις που επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία τους και μακροπρόθεσμα την ψυχική τους υγεία.

   Ας ευαισθητοποιηθούμε λοιπόν και ας είναι αυτή η αρχή της προσπάθειάς μας να κάνουμε να πράγματα καλύτερα.

Πιτσάκη Αναστασία, Α2

Ομιλία για τη σύνδεση κριτικής σκέψης και επιπέδου γλωσσομάθειας (2)

Κύριες και κύριοι,

Αγαπητοί συμμαθητές,

     Η σύνδεση της γλώσσας με τη σκέψη είναι δεδομένη· ανάπτυξη ή υποβάθμιση της μιας συνεπάγεται ανάπτυξη ή υποβάθμιση της άλλης. Πολύ σωστά, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ο κ. Χαραλαμπάκης κεντρικός ομιλητής της συζήτησής μας, συνέδεσε την κριτική σκέψη με τη σωστή διδασκαλία και επαρκή μάθηση της γλώσσας. Η κριτική σκέψη είναι ο καλύτερος τρόπος άμυνας κατά της χειραγώγησης, του δογματισμού, της παραπλάνησης, της παραπληροφόρησης και της υπερπληθώρας μηνυμάτων που δεχόμαστε καθημερινά από διάφορες πηγές, όχι πάντα αξιόπιστες.

     Εφοδιασμοί οι νέοι με την ικανότητα να κρίνουν, να διασταυρώνουν, να αντιδρούν και να αντιπροτείνουν δε φοβούνται ότι θα γίνουν θύματα οποιουδήποτε «επιτήδειου» απ’ όπου κι αν αυτός προέρχεται. Με την κριτική σκέψη θα προσεγγίζουν τα κείμενα, τα θεάματα και τα ακροάματα με τρόπο ενεργό και έτσι θα αποκομίζουν μόνο οφέλη. Δε θα μαζοποιούνται, θα κρατούν τη μοναδικότητα τους, θα μπορούν να κάνουν γόνιμο διάλογο με στόχο την ανακάλυψη της αλήθειας.

      Για να γίνει κτήμα μας όμως αυτό το προσόν, επιβάλλεται η σωστή διδασκαλία και η ολοκληρωμένη μάθηση της γλώσσας. Μαθαίνοντας τη γλώσσα τόσο από την οικογένεια όσο και κυρίως από το σχολείο, αποφεύγονται οι παρερμηνείες, κατανοούνται καλύτερα οι έννοιες και ο κόσμος που μας περιβάλλει. Εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιο και γνωρίζοντας τις σημασίες των λέξεων πλατύνουμε τη σκέψη μας, επεκτείνουμε τους γνωστικούς μας ορίζοντες και διευρύνουμε την κριτική ικανότητα, για να πετύχουμε όσα ανέφερα προηγουμένως.

      Για να ενισχυθούν, λοιπόν, αυτοί οι δυο πυλώνες της πνευματικής και προσωπικής μας ακεραιότητας, δηλαδή η γλώσσα και η κριτική σκέψη, είναι ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας της γλώσσας. Να δοθεί έμφαση στη μελέτη σημαντικών κειμένων από τον πλούτο της ελληνικής γραμματείας, να εκπνεύσουν οι εκπαιδευτικοί στον νέο την αγάπη και το ενδιαφέρον για τη γλώσσα και να επιμορφωθούν γλωσσικά οι διδάσκοντες όλων των ειδικοτήτων, ώστε να αποτελέσουν για τους νέους γλωσσικά πρότυπα και παραδείγματα ποιοτικής χρήσης του λόγου. Ποιοτική γλώσσα και κριτική σκέψη είναι ο τέλειος στόχος. Ας τον προσεγγίσουμε με ουσιαστική προσπάθεια και πράξεις!

                                                     Σας Ευχαριστώ!

(Εβελίνα Σπανού, Α΄ Τάξη)

Ομιλία για τη σύνδεση κριτικής σκέψης και επιπέδου γλωσσομάθειας

Αγαπητοί συμμαθητές και αξιότιμε κύριε Χαραλαμπάκη,

        Με αφορμή την αξιόλογη και άξια συζήτησης εισήγησή σας θα ήθελα ως μέλος αυτού του σχολείου να εκφράσω την γώμη μου σχετικά με όλα όσα αναφέρατε προηγουμένως. Αρχικά σημαντικό θα ήταν να τονίσω πως συμφωνώ με όσα είπατε σε μεγάλο βαθμό, αλλά ασχέτως αν συμφωνεί η διαφωνεί κάποιος, πρέπει να επισημάνουμε κάποιες πολύ βασικές λεπτομέρειες από την εισήγησή σας.

       Πρωτίστως, όπως πολύ σωστά αναφέρατε, η κριτική σκέψη και η διδασκαλία αποτελούν δύο έννοιες στενά και άμεσα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Για να μπορεί κάποιος να κρίνει, πρέπει να διαθέτει και τις απαραίτητες γνώσεις. Αυτές τις γνώσεις τις αποκτάει μέσα από την φοίτηση και την διδασκαλία του στο σχολείο. Ο στόχος του σχολείου, λοιπόν, δεν είναι η συσσώρευση ασήμαντων πληροφοριών όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά αντίθετα να καλλιεργήσει πνευματικά τον μαθητή μέσα από τις γνώσεις που του προσφέρει αλλά και να του δημιουργήσει διάφορους στοχασμούς. Όλα σχεδόν τα μαθήματα που διδάσκονται οι μαθητές στο σχολείο βασίζονται στην λογική και την κριτική σκέψη, ωστόσο ορισμένα μαθήματα επιτυγχάνουν περισσότερο την ανάπτυξη αυτών των δύο. Το μάθημα της Ιστορίας για παράδειγμα. Σκοπός του είναι να βάλει τον μαθητή σε μια διαδικασία αναζήτησης και στην συνέχεια κρίσης διαφόρων γεγονότων. Άρα λοιπόν, η αποτελεσματική διδασκαλία είναι μια βασική προϋπόθεση για την σωστή καλλιέργεια της κριτική σκέψης.

       Εκτός από την αποτελεσματική διδασκαλία όμως, η επαρκής εκμάθηση της μητρικής μας γλώσσας, όπως αναφέρατε, παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην ολόπλευρη ανάπτυξη της κριτικής μας σκέψης. Η γλώσσα είναι σκέψη. Μέσα από την γλώσσα αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας, διαφορετικά από κάθε λαό. Μέσα από την γλώσσα σκεφτόμαστε, εκφράζουμε τις σκέψεις μας, επικοινωνούμε. Είναι αναγκαίο λοιπόν να την γνωρίζουμε σε βάθος και να ξέρουμε πως να την χειριστούμε. Βέβαια, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε και την παραμικρή λεπτομέρεια της μητρικής μας γλώσσας όταν μέχρι και τα λεξικά περιέχουν ένα πολύ μικρό μέρος των συνολικών λέξεων που υπάρχουν. Μπορούμε ωστόσο να καταβάλουμε μια προσπάθεια προκειμένου να αποκτήσουμε κάποια εμπειρία και ευχέρεια όσων αφορά την χρήση της γλώσσας μας.

     Αβίαστα, λοιπόν, οδηγούμαστε στην διαπίστωση ότι η διδασκαλία και η εκμάθηση της μητρικής μας γλώσσας αποτελούν παράγοντες που διαμορφώνουν και καθορίζουν την κριτική μας σκέψη και άρα πρέπει να τους δοθεί μεγάλη βαρύτητα, για να αποφύγουμε τη συρρίκνωσή της.

Σας ευχαριστώ

(Λευτέρης Μπακογιάννης, Α΄ Τάξη)

Άσκηση στο δημοτικό τραγούδι “Η μάγισσα”

Ερώτηση:

Υποθέστε ότι η γυναίκα του ήρωα λαμβάνει το μήνυμα του ανδρός της. Γράψτε σε 150-200 λέξεις  ποιο μήνυμα θα έστελνε αυτή με τη σειρά της στον άνδρα της. Τι θα κάνατε εσείς στη θέση της;

Απάντηση:

Άνδρα μου κι αφέντη μου,
Σαν να ‘μαθα τα κακά μαντάτα από το γράμμα σου, λιποθύμησα και με συνέφερε η γειτόνισσα η μαμί σαν ήρθε να με ζητήσει φρέσκα αυγά. Αχ, καταστροφή που μας έφεραν οι μάγισσες οι φούρκες στο σπιτικό μας λόγω της ομορφάδας που κατέχεις κύρη της καρδιάς μου. Όση κατάρα και ευχή όμως να τους ρίξω στις κοκκινομούρες τις μάγισσες τίποτα δεν πρόκειται να τις πιάσει. Με τάλεγε εμένα η μάνα μου ότι αν τα μάγια γένονται από γερά χέρια μαγισσών δεν αντιμετωπίζονται εύκολα. Και από ότι φαίνεται από αυτά που με λες έχουν γερό χέρι και σε κάνουν μάγια. Όμως η γειτόνισσα η μαμί που με γύρεψε και με βρήκε λιπόθυμη, με είπε να πιάσουμε και εμείς τα μάγια διότι η μαμί είναι έμπειρη στα ξόρκια και στην μαγεία, γιατί με βρόντηξε και με υπερηφανεύτηκε πως τον γαμπρό που πάντρεψε με την κόρη της τον έδεσε με μάγια και η κόρη της τον έκανε δικό της. Με το βαρύ χέρι της μαμίς λοιπόν θα διεκδικήσουμε και εσένα μπαξέ μου. Σε κυνήγι μαγισσών θα συμμετάσχω για να σε φέρω πίσω. Ένα όμως να εσύ να ξέρεις και να θυμάσαι περήφανε αητέ μου, πως δεν θα σε απαρνηθώ ποτέ μου!!

Η γυναίκα σου

(Πιτσάκης Ιωάννης, Α΄ Τάξη)

Ομιλία για τη φθορά της ελληνικής γλώσσας από την ευρεία χρήση ξενικών λέξεων

Αγαπητές συμμαθήτριες και συμμαθητές,

  Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής γλώσσας, βρίσκομαι μπροστά σας ως μαθήτρια και μέλος της σχολικής κοινότητας. Σκοπός  μου είναι να σας μιλήσω για τη σταδιακή φθορά της γλώσσας από την όλο και αυξανόμενη εισροή των ξένων λέξεων σε αυτήν. Κατά τη δική μου άποψη, αυτό το πρόβλημα, αν και αρκετά σοβαρό, είναι αντιμετωπίσιμο.

   Κάποιες φορές, οι ξενισμοί στη γλώσσα μας είναι αναγκαίοι και κάποιες άλλες περιττοί ή και επιβλαβείς. Από τη μία πλευρά, κάποιες συγκεκριμένες λέξεις χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό ενός λαού και δεν είναι εύκολο να μεταφραστούν σε μια άλλη γλώσσα, όπως είναι, για παράδειγμα, οι λέξεις ‘’βαλς’’ και ‘’καμικάζι’’. Επιπλέον, λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης ξένων χωρών σε περιόδους που η Ελλάδα δεν μπορούσε να αναπτυχθεί πολιτιστικά, όπως όταν βρισκόταν υπό την Οθωμανική κυριαρχία, έγιναν νέες ανακαλύψεις που ονομάστηκαν με όρους ξένου λεξιλογίου που έμειναν στον χρόνο. Από την άλλη πλευρά, η συνεχής προβολή ξενισμών από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης(ΜΜΕ) είναι τελείως περιττή. Οι διαφημίσεις, οι ξένες σειρές, αλλά και διάφορες ψυχαγωγικές εκπομπές ή ριάλιτι χρησιμοποιούν άσκοπα ξένες λέξεις, ενώ θα μπορούσαν πανεύκολα να τις αντικαταστήσουν με ελληνικές. Επιπλέον, υπάρχει αυτή η ξενομανία και η δουλική μίμηση ξένων προτύπων κυρίως τουριστικούς προορισμούς. Και σε αυτή την περίπτωση, οι ξενισμοί είναι τελείως ανούσιοι, διότι εκτός από τη γλώσσα υποβαθμίζεται και ο πολιτισμός της χώρας μας.

Όπως προανάφερα, ωστόσο, αυτό το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί. Πρώτα-πρώτα, τα ΜΜΕ θα πρέπει να περιορίσουν τη χρήση  των ξένων λέξεων τηλεοπτικών εκπομπών. Επιπλέον, ο καθένας μας ξεχωριστά θα πρέπει να συλλογιστεί και συνειδητοποιήσει την αξία της γλώσσας μα, άρα  και του πολιτισμού μας και πόσο  καταστρέφεται  με τη χρήση όλων αυτών των ξενισμών. Τέλος, το σχολείο είναι ένας ακόμα τομέας που μπορεί να βοηθήσει στη λύση αυτού του προβλήματος με την αναβάθμιση της γλωσσικής  και  ανθρωπιστικής εκπαίδευσης .Για παράδειγμα, αντί  για αποστήθιση των κειμένων και των γραμματικών κανόνων, θα πρέπει το μάθημα να στηρίζεται στον διάλογο και την προσωπική γνώμη και κρίση του μαθητή, κάνοντας το μάθημα πιο ενδιαφέρον και ενθαρρύνοντας έτσι την προσωπική έκφραση του παιδιού.

    Φίλες και φίλοι, είμαστε εμείς υπεύθυνοι, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό για τη κατάσταση αυτή της γλώσσας μας και θα πρέπει όλοι μαζί αλλά και ο καθένας σε προσωπικό επίπεδο να πολεμήσουμε αν όχι να το εξαλείψουμε, αλλά και να το περιορίσουμε σε μεγάλο βαθμό.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

(Πιτσάκη Αναστασία, Α΄ τάξη)

Το νέο εργασιακό περιβάλλον και τα εφόδια που απαιτούνται γι’ αυτό

Σύμφωνα με μια έρευνα που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας σχετικά με το νέο εργασιακό περιβάλλον που διαμορφώνεται, επιτακτική φαίνεται να είναι η ανάγκη για την απόκτηση νέων, πιο εξελιγμένων εφοδίων από τους νέους, ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες του.

Το νέο αυτό εργασιακό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, που συνεχώς αλλάζουν τα δεδομένα στην αγορά εργασίας. Συνεχώς δημιουργούνται νέοι κλάδοι που απαιτούν ολοένα και περισσότερη εξειδίκευση από τους εργαζόμενους, που μάταια προσπαθούν να προφτάσουν τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας. Ραγδαίος επίσης είναι ο γιγαντισμός του τριτογενούς τομέα, που συνδυασμό με τη συρρίκνωση του πρωτογενούς (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) οδηγεί σε παραμέληση της αγροτικής εργασίας και στη στροφή προς ένα καθαρά βιομηχανικό περιβάλλον, με μόνη πηγή εσόδων την αμοιβή από την απασχόληση στη βιομηχανία. Λόγω της στροφής αυτής στον εργασιακό τομέα επέρχεται η σταδιακή μείωση θέσεων εργασίας κυρίως με χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων και χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Καταλυτική είναι και η έλλειψη επαρκούς και αποτελεσματικού επαγγελματικού προσανατολισμού για τους νέους, με αποτέλεσμα να υπάρχει τεράστια αναντιστοιχία ανάμεσα στις επιλεγόμενες σπουδές και τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Αυτά φαίνεται να είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του νέου εργασιακού περιβάλλοντος, χωρίς όμως να μπορεί κανείς να τα προβλέψει με ακρίβεια. Είναι ανάγκη, λοιπόν, οι νέοι να προετοιμαστούν για αυτές τις αλλαγές και να εφοδιαστούν με τα απαραίτητα εφόδια που θα τους εξασφαλίσουν ίσως ένα καλύτερο μέλλον, μία πιο πλεονεκτική θέση απέναντι στα νέα δεδομένα.

Μερικές από τις ικανότητες που θα πρέπει να έχουν οι νέοι είναι οι παρακάτω. Κυριότερη είναι η ικανότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας τόσο στη μητρική όσο και σε ξένες γλώσσες, αφού με τα νέα δεδομένα όλος ο κόσμος γίνεται ένα και ανά πάσα στιγμή χρειάζεται η επικοινωνία με ξένους συναδέλφους ή ξένες εταιρείες για την ανταλλαγή ιδεών αλλά και προσωπικού. Εξίσου σημαντική είναι και η τεχνολογική εκπαίδευση, δηλαδή η ανάπτυξη ψηφιακών ικανοτήτων, οι οποίες σε συνδυασμό με τη γνώση μαθηματικών και βασικών επιστημονικών γνώσεων μπορούν να οδηγήσουν το άτομο σε μια άρτια επαγγελματική προσωπικότητα με πολλά πλεονεκτήματα στη διαδικασία εύρεσης εργασίας.

Όλες αυτές οι γνώσεις όμως πρέπει να συνδυαστούν με τις κοινωνικές δεξιότητες του ατόμου, αφού πρέπει να έχει πολιτισμική και κοινωνική συνείδηση και όχι να είναι αποκομμένο από τον κοινωνικό περίγυρο και αφοσιωμένο μόνο στην επαγγελματική του ανέλιξη. Πρέπει να προσαρμόζεται στις κοινωνικές περιστάσεις και να λαμβάνει πρωτοβουλίες για τη βελτίωση των συνθηκών που επικρατούν και στο κοινωνικό και στο επαγγελματικό περιβάλλον.

Είναι αδύνατο να προλάβει κανείς τις τεχνολογικές εξελίξεις και να είναι απόλυτα σίγουρος για τις συνθήκες που πρόκειται να επικρατήσουν στην αγορά εργασίας. Είναι όμως ευθύνη του καθενός να προσπαθεί για το καλύτερο και να στέκεται αντάξια στην νέα τεχνολογική πρόοδο.

Μετανάστευση νέων επιστημόνων στο εξωτερικό (2)

Είναι γεγονός πως στις μέρες μας πολλοί είναι οι νέοι που εγκαταλείπουν τον τόπο τους για να πάνε σε άλλες χώρες. Χώρες που τους προσφέρουν εργασία, οργανωμένο περιβάλλον, αντικειμενική αξιολόγηση και αξιοκρατία. Χώρες που τους δίνουν αυτό που η Ελλάδα μας αδυνατεί.

Ο ξενιτεμός αυτός δεν θα μπορούσε όμως να μην τη “σημαδέψει”· αν και μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές συνέπειες.

Μια αρνητική συνέπεια είναι το γεγονός ότι χάνεται αξιόλογο και ικανό δυναμικό. Βέβαια θα μπορούσε να αντιτείνει κανείς πως η Ελλάδα έτσι κι αλλιώς δεν θα μπορούσε να το αξιοποιήσει. Ωστόσο, είναι προφανές πως οι νέοι είναι εκείνοι που θα μπορούσαν να κινήσουν την χώρα μας μπροστά μέσα από τιν καιτονόμες ιδέες τους, την τόλμη τους, την όρεξη και το μεράκι τους.

Σαν αποτέλεσμα του προηγούμενου μπορούμε να θεωρήσουμε και το γεγονός ότι όλο και λιγότερες καινοτομίες γίνονται στον εργασιακό τομέα, το εργατικό δυναμικό αποδίδει όλο και λιγότερο, καθώς γερνάει και καταβροχθίζεται από την μονοτονία μιας εργασίας στάσιμης. Έτσι ολόκληρη η παραγωγή όχι μόνο αδυνατεί να κρατήσει το βήμα σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά μένει πίσω όλο και περισσότερο.

Ας μην τα βλέπουμε όμως όλα μαύρα. Υπάρχουν και θετικές συνέπειες, οι οποίες έρχονται αμέσως στο προσκήνιο, αν σκεφτούμε πως οι νέοι αυτοί θα γυρίσουν κουβαλώντας μαζί τους γνώσεις και εμπειρίες από τις χώρες στις οποίες πήγαν. Θα εμπλουτίσουν το δυναμικό της Ελλάδας μας και θα την κάνουν να ανθίσει ξανά.

Και μέσα από αυτήν την άνθιση η Ελλάδα θα γίνει ξανά ανταγωνιστική στην αγορά εργασίας. Θα έχει και αυτή να προσφέρει. Θα μπορέσει να αξιοποιήσει τις γενιές που θα ακολουθήσουν και να τους δώσει λόγο να μείνουν στον τόπο τους.

Έτσι λοιπόν πρέπει να δώσουμε χώρο στους νέους να φύγουν και χρόνο να γυρίσουν. Γιατί όταν γυρίσουν θα κουβαλήσουν από το ταξίδι τους την ελπίδα Την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Σ. Λουτσία

Μετανάστευση νέων επιστημόνων στο εξωτερικό (1)

Στη σύγχρονη εποχή, όταν η παιδεία είναι βασική και η πρόσβαση σε αυτήν εύκολη, είναι φυσικό ότι ο καθένας έχει τη δυνατότητα να σπουδάσει και να γίνει επιστήμονας. Όμως, πέρα από το γεγονός αυτό, οι θέσεις εργασίας είναι πολύ περιορισμένες και έτσι οι νέοι μένουν με δύο πιθανές επιλογές: Είτε να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, είτε να μείνουν στην Ελλάδα και να προσπαθήσουν να βρουν εδώ δουλειά. Φυσικό είναι να επιλέξουν το πρώτο σενάριο, καθώς στο εξωτερικό έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν μια καλύτερη ζωή.

Η επιλογή τους αυτή, όμως, δεν έχει επίδραση μόνο στην ιδιωτική τους ζωή, αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία. Είτε αυτή είναι θετική είτε αρνητική.

Αρχικά, σε ατομικό επίπεδο επωφελούνται, διότι στο εξωτερικό υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες και αυξάνεται η πιθανότητα να βρουν αξιόλογη δουλειά. Επίσης, ταξιδεύοντας μαθαίνουν αρκετά καινούργια πράγματα και διευρύνουν τους ορίζοντες και τη σκέψη τους. Έτσι, αν επιστρέψουν στην πατρίδα τους, θα έχουν καλλιεργημένη σκέψη και θα έχουν υιοθετήσει νέο τρόπο σκέψης, νέες αξίες, στάσεις και πρότυπα ζωής, με αποτέλεσμα να μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα προβλήματα της χώρας με τις καινοτόμες ιδέες τους. Όσο παράδοξο και να φαίνεται, η μετανάστευση αυτή έχει θετικές συνέπειες και σε εθνικό επίπεδο. Μετακομίζοντας στο εξωτερικό, οι νέοι με τα κατορθώματά τους διαφημίζουν και επαινούν την Ελλάδα και τονώνουν τον πατριωτισμό· δημιουργείται έτσι ένα κοινό αίσθημα περηφάνιας ανάμεσα στους Έλληνες.

Από την αντίθετη πλευρά, όμως, το φαινόμενο αυτό, το οποίο είναι γνωστό και ως “brain drain” , μπορεί να αποφέρει και αρνητικά αποτελέσματα τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

Το άτομο αναγκάζεται να αφήσει πίσω του όλα τα οικεία πρόσωπα, μέρη και αναμνήσεις, και να μετακομίσει σε μια ξένη χώρα, όπου θα είναι όλα άγνωστα. Ως απόρροια, δημιουργείται ένα αίσθημα άγχους και αγωνίας, που βαραίνει συνεχώς τον άνθρωπο και τον απομονώνει. Επιπροσθέτως, το άτομο πολλές φορές, όχι πάντα, ξεχνάει την ελληνική ταυτότητα που τον χαρακτηρίζει και υιοθετεί τις αντιλήψεις και τα ιδανικά της χώρας που κατοικεί. Όσον αφορά την κοινωνία, υποβαθμίζεται και χάνει το δυναμικό της. Οι άνθρωποι αυτοί που μεταναστεύουν, αν είχαν μείνει στην Ελλάδα, τότε θα μπορούσαν να αποτελέσουν έστω και μικρή πηγή υποστήριξης και βοήθειας στην χώρα· είτε αυτό θα ήταν μια καινούργια επιχείρηση είτε μια νέα ιδέα.

Κλείνοντας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το “brain drain” βοηθά το άτομο και την κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα έχει και αρνητικές επιπτώσεις. Με βάση την προσωπική μου άποψη, πιστεύω πως το φαινόμενο αυτό είναι καλό για τους νέους, διότι στο εξωτερικό με τις ευκαιρίες που τους παρέχονται, μπορούν να αξιοποιήσουν καλύτερα το ταλέντο και τις δυνατότητές τους. Βεβαίως, αν η Ελλάδα εξελιχθεί και τους παρέχει ισάξιες ευκαιρίες, δεν θα διστάσουν να γυρίσουν πίσω στη χώρα όπου μεγάλωσαν.

Τ. Κωνσταντίνος

Το λαϊκίζειν εστί κινδυνεύειν

«Το λαϊκίζειν εστί κινδυνεύειν»

Αναμφίβολα οι σύγχρονες κοινωνίες γίνονται μάρτυρες μιας γενικευμένης πολιτικής και ηθικής πτώσης. Ανά την υφήλιο οι δημοκρατίες κλονίζονται είτε από ολοκληρωτικά καθεστώτα είτε από ακραίες φασιστικές ιδεολογίες. Η επέλαση, όμως, του πολιτικού υποκόσμου οφείλεται κυρίως στην άνθιση του λαϊκισμού, μιας περίτεχνης σκοτεινής τέχνης που οδηγεί το άτομο και το σύνολο στην καταστροφή και πρέπει να κατανικηθεί.

Οι εξελίξεις καθημερινά επιβεβαιώνουν ότι η πρακτική του λαϊκισμού βλάπτει σοβαρά και βαθιά την ατομική ύπαρξη. Συνεχώς αποδεικνύεται ότι φυλακίζει το άτομο στην αμάθεια ή ημιμάθεια, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα σκοταδισμού. Ακολούθως, οι πολίτες ενός δημοκρατικού καθεστώτος γίνονται έρμαια ενός κύριου λαϊκιστή – « του αρχηγού». Συνήθως οι άνθρωποι γίνονται θύματα αυτής της παγίδας όντας κουρασμένοι και αγανακτισμένοι με την επικρατούσα πολιτική και κοινωνική κατάσταση και αναζητώντας μια μαγική λύση. Η αυταπάτη της ύπαρξης μιας αυτόματης λύσης είναι ένα πρόσφορο έδαφος για να σπείρει ο λαϊκιστής το ψέμα και την «πραγματικότητα» που τον συμφέρει. Επομένως τα άτομα αποπροσανατολίζονται από το ουσιαστικό πρόβλημα, δείχνουν τυφλή εμπιστοσύνη στους πιο αναξιόπιστους ανθρώπους και ίσως στρέφονται εναντίον του συγγενικού και φιλικού κύκλου τους που προσπαθεί να τους συνετίσει. Όταν πλέον ο εκάστοτε λαοπλάνος επιτύχει το σκοπό του, τότε οι οπαδοί του μένουν απομονωμένοι, βυθισμένοι στο φόβο και τις ενοχές.

Οι εικόνες στις τηλεοράσεις και τις εφημερίδες και ο ήχος του ραδιοφώνου είναι ακράδαντα στοιχεία ότι ο λαϊκισμός διαμελίζει τις κοινωνίες. Οι πολίτες πείθονται από τη ρητορική του ψέματος και το συγχέουν με το αληθινό συμφέρον τους. Αγνοούν την πραγματικότητα, ασχολούνται με ανούσιες δράσεις του κινήματος στο οποίο συμμετέχουν και δυστυχώς μετατρέπονται σε αδρανείς και ανεύθυνους πολίτες. Η επιβίωση των δημοκρατιών είναι πλέον στο στόχαστρο και η πορεία των γεγονότων υποδεικνύει ότι πολύ δύσκολα θα αντέξουν αυτή τη δοκιμασία. Βέβαια το φαινόμενο της απόλυτης υποταγής στον αρχηγό, οδηγεί σε φανατικά ξεσπάσματα και βίαιες αντιδράσεις μεταξύ των διαφόρων κινημάτων αλλά και με εκείνους που γλιτώνουν από τη μάστιγα του λαϊκισμού. Ακολούθως η κοινωνία διαιρείται και χάνει τη συνοχή της. Κυριαρχούν η μισαλλοδοξία, η εγκληματικότητα, ο φανατισμός και ο ρατσισμός με αποτέλεσμα να καταρρακώνονται τομείς ζωτικής σημασίας για την κοινωνική πρόοδο, όπως ο οικονομικός, ο πολιτικός, ο επιστημονικός και ο καλλιτεχνικός.

Ολοφάνερα, ο λαϊκισμός στη σύγχρονη εποχή έχει αποκτήσει τεράστια δύναμη και επιρροή με τα θύματά του, άτομο και κοινωνία, να αυξάνονται εκθετικά και να πλήττονται με τρόπο όλο και πιο ανεπανόρθωτο. Σε αυτό το κομβικό σημείο οφείλει κάθε σχετικός φορέας να παρέμβει για να τερματιστεί η αυτοκρατορία του εκάστοτε λαϊκιστή.

Όπως σε πολλές άλλες περιπτώσεις, έτσι και τώρα η παροχή ποιοτικής και αποτελεσματικής εκπαίδευσης αποτελεί τον πρώτο σωτήρα. Αποδεδειγμένα ο μεγαλύτερος εχθρός του ψέματος και της παραπλάνησης είναι η ορθολογική σκέψη και ο προβληματισμός. Είναι σημαντικό στο πλαίσιο κάθε εκπαιδευτικού φορέα, σχολείου και οικογένειας, να καλλιεργείται η κρίση του πνεύματος και η γόνιμη αμφισβήτηση. Οι νέες γενιές πρέπει να γαλουχηθούν με την αντίληψη ότι τίποτα δεν είναι απόλυτο και ότι πάντα απαιτείται έρευνα και μελέτη κάθε φαινομένου. Μάλιστα, στις σπουδές του κάθε άτομο είναι ουσιώδες να διδάσκεται την αλληλεγγύη, την κατανόηση και την εμπιστοσύνη κυρίως με τη διδασκαλία ανθρωπιστικών επιστημών, όπως η ιστορία, η λογοτεχνία, η κοινωνιολογία και η νομική. Η κριτική επιβάλλεται να γίνεται, αλλά χωρίς να διαταράσσεται η ειρηνική συνύπαρξη. Έτσι το έδαφος των κοινωνιών θα γίνεται όλο και πιο άγονο για τη δράση των λαϊκιστών.

Η μόρφωση όμως δεν αρκεί. Οι πολίτες θα πρέπει να προστατεύονται από τους αρμόδιους φορείς, όπως η νομοθετική και εκτελεστική εξουσία καθώς και η δικαιοσύνη. Σε κάθε βάσιμη υποψία οι λειτουργοί της δικαιοσύνης είναι υπεύθυνοι να διερευνούν ουσιαστικές καταγγελίες για λαϊκιστικές δράσεις και όταν η κατάσταση γίνεται κρισιμότερη και η υπόθεση οδηγείται στα δικαστήρια, οι δικαστές οφείλουν να κρίνουν αντικειμενικά, να επιβάλλουν τις ανάλογες ποινές και να απονέμουν δικαιοσύνη. Έτσι οι πολίτες αισθάνονται πιο ασφαλείς και αντιλαμβάνονται πότε κινδυνεύουν πραγματικά να εξαπατηθούν. Επιπρόσθετα, είναι δόκιμο να θεσπίζονται και να εφαρμόζονται ιδιαίτερα αυστηρές διατάξεις για εκληματίες – λαϊκιστές, έτσι ώστε να νουθετούνται οι ήδη υπάρχοντες και να αποτρέπονται οι φιλόδοξοι λαοπλάνοι. Πρόσφατα γεγονότα δυσλειτουργίας των θεσμών μαρτυρούν ότι χρειάζονται βελτίωση ώστε στο μέλλον να μην επαναληφθούν ανάλογα ντροπιαστικά για τη δικαιοσύνη ατοπήματα.

Δυστυχώς, κάθε άτομο της σύγχρονης εποχής είναι ένα εν δυνάμει θύμα κάποιας λαϊκιστικής πλεκτάνης. Οι άμυνες του εγκεφάλου στην κολακεία και τις θεωρίες συνωμοσίας εναντίον των λαών είναι πεπερασμένες και κάποτε λυγίζουν. Μπορούν όμως οι πολίτες του κόσμου να θωρακιστούν με τα όπλα της γνώσης και της κρίσης αλλά και να απαιτήσουν να προστατευθούν από τους επίσημους κρατικούς φορείς μέσα από τη βελτίωση της λειτουργίας τους. Με συλλογική προσπάθεια είναι στο χέρι μας να πούμε «ΟΧΙ» στους μελλοντικούς Χίτλερ.

Ελευθερία Νικολίτσα